Plot twist là gì mà khiến khán giả bất ngờ và thích thú đến vậy? Đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp phim ảnh, tiểu thuyết trở nên hấp dẫn hơn nhờ những cú ngoặt kịch tính, thay đổi hoàn toàn cục diện câu chuyện. Hãy cùng Shopee Blog tìm hiểu chi tiết về Plot twist ngay nhé!
Plot twist là gì?
Plot twist là thuật ngữ dùng để chỉ những tình tiết hoặc diễn biến bất ngờ trong các tác phẩm văn học, điện ảnh. Thuật ngữ này được ghép từ hai từ tiếng Anh: plot (cốt truyện) và twist (bước ngoặt, xoắn chuyển), thể hiện sự thay đổi đột ngột trong diễn biến câu chuyện, khiến người xem hoặc người đọc cảm thấy bất ngờ và hứng thú.
Plot twist là một bước ngoặt bất ngờ trong cốt truyện, tạo ra sự thay đổi đột ngột khiến người xem không thể đoán trước. Đây là yếu tố then chốt quyết định mức độ hấp dẫn của bộ phim, đặc biệt đối với những “mọt phim”, plot twist giống như một cú hích kích thích sự tò mò và suy luận theo diễn biến câu chuyện. Nếu diễn đạt đơn giản theo tiếng Việt, plot twist có thể hiểu là nút thắt, cú ngoặt, cú lừa hoặc cao trào của bộ phim.
Thông thường, plot twist có thể xuất hiện một hoặc nhiều lần trong một tác phẩm, nhưng điều quan trọng là phải đảm bảo chất lượng hơn số lượng. Việc lạm dụng quá nhiều plot twist có thể khiến câu chuyện trở nên rối rắm và mất đi sức hút. Một plot twist hay không chỉ gây bất ngờ mà còn phải hợp lý, có sự liên kết chặt chẽ với cốt truyện để tạo hiệu ứng cao nhất.
Các hình thức plot twist phổ biến
Plot twist có nhiều dạng khác nhau, mỗi dạng mang đến một hiệu ứng bất ngờ riêng, góp phần tạo nên sự hấp dẫn cho cốt truyện. Dưới đây là những hình thức plot twist phổ biến và cách chúng được sử dụng trong tác phẩm.
Đoạn hồi tưởng ký ức (Flashback Twist)
Đây là kiểu plot twist sử dụng hồi tưởng để tiết lộ một sự thật quan trọng mà trước đó người xem không biết. Ký ức có thể bị bóp méo, bị quên lãng hoặc bị che giấu để đến khi được hé lộ, nó thay đổi hoàn toàn cách hiểu về cốt truyện.
Anagnorisis (Sự nhận thức muộn màng)
Anagnorisis là khoảnh khắc khi một nhân vật nhận ra một sự thật quan trọng về bản thân hoặc thế giới xung quanh, khiến họ thay đổi hoàn toàn quan điểm.
Người dẫn dắt chuyện không đáng tin (Unreliable Narrator)
Kiểu plot twist này xảy ra khi người kể chuyện hoặc nhân vật chính không đáng tin cậy, khiến người xem hoặc độc giả bị đánh lừa. Sự thật chỉ được hé lộ sau một khoảng thời gian, tạo nên sự bất ngờ lớn.
Peripeteia (Sự đảo ngược tình huống)
Peripeteia là sự thay đổi đột ngột trong số phận của nhân vật chính, thường là từ thành công sang thất bại hoặc ngược lại. Kiểu twist này thường xuất hiện trong bi kịch hoặc các câu chuyện có cao trào mạnh mẽ.
Khẩu súng của Chekhov (Chekhov’s Gun)
Nguyên tắc này đề cập đến việc một chi tiết quan trọng được giới thiệu sớm trong cốt truyện, nhưng đến gần cuối mới phát huy tác dụng, tạo cú twist đầy bất ngờ.
Deus ex machina (Giải pháp từ trên trời rơi xuống)
Đây là tình huống khi một yếu tố bất ngờ xuất hiện và giải quyết mọi vấn đề của câu chuyện một cách đột ngột, đôi khi bị đánh giá là thiếu logic nhưng vẫn tạo hiệu ứng bất ngờ.
Poetic Justice (Công lý thi vị)
Poetic justice xảy ra khi nhân vật nhận được phần thưởng hoặc hình phạt xứng đáng với hành động của mình theo cách đầy bất ngờ.
Cá trích đỏ (Red Herring)
Đây là kỹ thuật đánh lạc hướng người xem bằng cách dẫn họ theo một hướng suy đoán sai lầm, để rồi tạo ra một cú twist hoàn toàn bất ngờ.
In medias res (Bắt đầu giữa sự kiện)
In medias res là cách kể chuyện bắt đầu ngay giữa một sự kiện quan trọng mà không giải thích ngay từ đầu, buộc người xem phải tự ghép nối các manh mối để hiểu được cốt truyện.
Cách tạo plot twist hấp dẫn như những bộ phim kinh điển
Để tạo ra một plot twist hấp dẫn, bạn cần đảm bảo nó không chỉ bất ngờ mà còn hợp lý và có ý nghĩa đối với câu chuyện. Dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng:
- Cài cắm manh mối hợp lý (Foreshadowing): Gợi ý trước một số chi tiết quan trọng nhưng không làm lộ cú twist. Điều này giúp câu chuyện trở nên logic khi twist xảy ra.
- Sử dụng đánh lạc hướng (Red Herring): Dẫn dắt người xem tin vào một hướng sai trước khi bất ngờ đảo ngược tình huống.
- Người dẫn chuyện không đáng tin (Unreliable Narrator): Khiến khán giả tin vào một góc nhìn sai lệch để tạo cú sốc khi sự thật được phơi bày.
- Đảo ngược tình thế bất ngờ (Peripeteia): Khiến nhân vật rơi vào tình huống tưởng chừng thắng lợi nhưng thực chất lại là thất bại.
- Không lạm dụng quá nhiều plot twist: Một cú twist ấn tượng tốt hơn nhiều so với việc nhồi nhét liên tục, khiến người xem cảm thấy gượng ép.
Những bộ phim như Fight Club, The Sixth Sense hay Inception thành công nhờ plot twist được xây dựng tinh tế, tạo sự bất ngờ mà vẫn hợp lý, mang đến trải nghiệm khó quên cho khán giả.
Plot twist có phải luôn mang lại hiệu quả cho phim?
Plot twist là một công cụ đắc lực giúp bộ phim trở nên kịch tính và bất ngờ, nhưng không phải lúc nào cũng mang lại hiệu quả như mong muốn. Khi được xây dựng hợp lý, twist có thể tạo ra cao trào, làm thay đổi toàn bộ cục diện câu chuyện và khiến khán giả phải suy ngẫm.
Tuy nhiên, nếu lạm dụng quá nhiều hoặc sắp đặt thiếu logic, plot twist có thể phản tác dụng. Một bộ phim với quá nhiều cú ngoặt bất ngờ nhưng không có sự kết nối chặt chẽ sẽ khiến người xem cảm thấy rối rắm, thậm chí mất hứng thú. Chẳng hạn, Now You See Me 2 (2016) đã bị chỉ trích vì sử dụng quá nhiều plot twist không cần thiết, làm giảm đi sức hấp dẫn của câu chuyện.
Vì vậy, thay vì tập trung vào số lượng, biên kịch nên đầu tư vào chất lượng của plot twist, đảm bảo mỗi cú ngoặt đều hợp lý, logic và thực sự tạo được dấu ấn trong lòng khán giả.
Những tác phẩm nổi tiếng với plot twist ấn tượng
Những bộ phim có plot twist hấp dẫn không chỉ khiến khán giả bất ngờ mà còn tạo nên dấu ấn khó quên. Dưới đây là một số tác phẩm nổi bật với những cú ngoặt đầy ấn tượng:
Squid Game – Trò chơi con mực (2021)
Bộ phim sinh tồn đình đám của Hàn Quốc khiến người xem bất ngờ khi tiết lộ rằng Oh Il-nam (số 001), người đàn ông già yếu tưởng chừng vô hại, lại chính là kẻ đứng sau tổ chức trò chơi chết chóc. Plot twist này không chỉ thay đổi góc nhìn của khán giả mà còn làm nổi bật thông điệp về sự bất công trong xã hội.
The Orphan – Tội ác tiềm ẩn (2009)
Bộ phim kinh dị tâm lý này khiến người xem rùng mình khi phát hiện ra Esther – cô bé được nhận nuôi – thực chất là một phụ nữ 33 tuổi mắc chứng rối loạn hiếm gặp khiến cô trông như một đứa trẻ. Cú twist này biến bộ phim từ một câu chuyện nhận con nuôi bình thường thành một tác phẩm kinh dị đầy ám ảnh.
A Little Thing Called Love – Mối tình đầu (2010)
Bộ phim thanh xuân Thái Lan tưởng như có cốt truyện đơn giản, nhưng lại có một plot twist nhẹ nhàng nhưng đầy cảm xúc. Trong suốt phim, Nam – cô gái thầm yêu đàn anh Shone – nghĩ rằng tình cảm của mình là đơn phương. Tuy nhiên, đến cuối phim, khán giả mới biết rằng Shone cũng thích Nam từ lâu nhưng chưa dám thổ lộ. Cú twist này khiến bộ phim trở nên trọn vẹn và chạm đến trái tim người xem.
Hiểu rõ plot twist là gì giúp chúng ta đánh giá sâu hơn về cách các nhà làm phim và biên kịch tạo nên sự bất ngờ trong tác phẩm. Khi được sử dụng đúng cách, plot twist không chỉ làm tăng kịch tính mà còn khiến câu chuyện trở nên đáng nhớ và giàu ý nghĩa hơn. Shopee Blog qua bài viết trên, bạn có thể hiểu rõ về plot twist, và đừng quên đón đọc các bài giải trí khác tại Shopee Blog đấy nhé!
