Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam được bày biện theo câu “cầu sung vừa đủ xài”, tức là mong một năm mới sung túc, đủ đầy về cả vật chất lẫn tinh thần. Vậy, những loại trái cây nào sẽ có mặt trong mâm ngũ quả Nam Bộ và ý nghĩa của chúng là gì, hãy cùng Shopee Blog giải đáp chi tiết trong bài viết này nhé!
Nguồn gốc và ý nghĩa mâm ngũ quả miền Nam
Nếu như miền Bắc sắp mâm ngũ quả theo thuyết ngũ hành, miền Trung có gì cúng nấy thì miền Nam lại chọn cách chơi chữ để sắp xếp mâm ngũ quả. Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam thể hiện cho mong ước “cầu sung vừa đủ xài”, với ngụ ý một năm sung túc, đầy đủ.
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam được chọn theo cặp, bao gồm các loại quả chủ yếu là mãng cầu, sung, dừa, đủ đủ và xoài. Ngoài ra, một số nhà có thể chưng thêm thơm và dưa hấu.
Bên cạnh những trái cây tiêu biểu góp mặt trong mâm ngũ quả miền Nam ngày Tết, người ta thường tránh một số loại quả bởi tên của chúng khi đọc lên tạo cảm giác thất thoát, đổ bể, không may mắn như trái chuối nghe giống “chúi” nghĩa là công danh sự nghiệp khó thăng tiến, trái bom (táo) gợi nhớ đến sự đổ bể, vỡ nát, trái lê có nghĩa là lê lết, không thuận lợi, trái cam được quan niệm là cam chịu.
Mâm ngũ quả miền Nam gồm những quả gì?
Mỗi loại trái trong mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam đều có tên gọi ứng với câu “cầu sung vừa đủ xài”. Cùng tìm hiểu chi tiết ý nghĩa của từng loại trái trong phần tiếp theo.
Mãng cầu
Mãng cầu là loại trái không thể thiếu trong mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam. Loại trái này đại diện cho lời cầu mong của mọi người trong dịp Tết. Các bạn có thể tùy chọn giữa mãng cầu xiêm hoặc mãng cầu ta. Khi chọn quả, hãy ưu tiên quả bên ngoài có màu xanh tươi, căng bóng, cầm nặng tay và nhất là còn nguyên cuống để có thể trưng bày một mâm ngũ quả miền Nam đẹp.
Dừa
Dừa là trái cây đặc trưng của Nam Bộ, ứng với chữ “vừa” trong câu “cầu vừa sung đủ xài” nên luôn có mặt trong mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam với ý nghĩa vừa đủ ăn, vừa đủ mặc. Bạn nên chọn những trái dừa cầm nặng tay, tròn trịa chẳng hạn như dừa lửa để chưng lên mâm ngũ quả thêm tròn đầy, đẹp mắt
Đu đủ
Tên gọi và màu sắc của trái đu đủ ứng với khát vọng “đủ”, đặc biệt là về phương diện vật chất, tài lộc cũng như tinh thần trong một năm sắp tới. Bên cạnh ý nghĩa trên, đu đủ cũng là điểm nhấn, giúp mâm ngũ quả của bạn trở nên đặc sắc hơn. Khi chọn đu đủ, các bạn nên ưu tiên những trái vừa chín tới, có phần núm màu vàng và dáng thuôn dài.
Xoài
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam không thể thiếu trái xoài, phát âm gần với chữ “xài” trong mong ước có đầy đủ hiện kim để tiêu dùng của người dân Nam Bộ. Ngoài ra, trái xoài cũng tượng trưng cho sự hòa thuận của gia đạo. Đối với trái xoài, bạn nên chọn trái vàng đều, da căng bóng và mịn màng, ít những vết thâm đen và vết sần như xoài cát Hòa Lộc, xoài keo, xoài tứ quý.
>> Xem thêm: Trang trí cây mai ngày Tết 2024 đón xuân về rước tài lộc
Sung
Trái sung có mặt trong mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam với mong ước có một năm mới sung túc, dư dả về vật chất. Ngoài ra, hình dáng tròn đầy, mọc thành chùm và màu xanh của trái sung còn ngụ ý cho sự đoàn viên, sum vầy và sinh khí của các thành viên trong gia đạo.
Khóm
Người ta thường ví các mắt của trái khóm như vảy của rồng, ngụ ý cho sự may mắn, giàu có, thịnh vượng cũng như khả năng vươn cao, vươn xa trong sự nghiệp. Ngoài ra, trái khóm được thêm vào mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam với mong ước con đàn cháu đống, sinh sôi nảy nở.
Dưa hấu
Dưa hấu là trái cây đặc trưng trong mâm cơm Tết của miền Nam. Trái dưa vỏ xanh, ruột đỏ, có nhiều hạt, căng tròn và mọng nước tượng trưng cho sự may mắn. Bạn nên chọn trái dưa cứng cáp, nặng tay, vỏ dưa căng bóng và láng mịn, các đường vân hiện rõ, cuống nhỏ và khô, khi gõ phát ra âm thanh rõ ràng. Ngoài ra, để chưng trên mâm ngũ quả thêm đẹp mắt, bạn có thể khắc chữ hoặc dùng giấy dán dán lên vỏ dưa hấu.
Thanh long
Theo quan niệm dân gian, thanh long nghĩa là rồng đến thăm nên đại diện cho sự may mắn, thịnh vượng và phát tài. Không những thế, màu đỏ và màu xanh trên vỏ thanh long cũng hợp với tinh thần tươi mới, vui tươi của ngày Tết. Chính vì vậy, thanh long cũng trở thành một loại quả được nhiều người ưu ái đặt trên mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam.
5+ cách chưng mâm ngũ quả miền nam
Cách chưng mâm ngũ quả miền Nam vô cùng đa dạng, có thể đơn giản hoặc cầu kỳ tùy theo sở thích và sự khéo léo của các bạn. Khi bày biện mâm ngũ quả miền Nam ngày Tết, bạn cần căn chỉnh sao cho phù hợp với không gian để tạo nên sự hài hòa.
Cách chưng mâm ngũ quả miền Nam truyền thống
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam truyền thống thường được trưng bày đơn giản trên mẹt nứa hoặc một chiếc đĩa theo thứ tự quả to bên dưới, quả nhỏ bên trên. Màu sắc của mâm ngũ quả truyền thống chủ yếu thiên về màu xanh pha chút vàng nhạt, giúp cân bằng âm dương. Nhìn chung, kiểu bày trí mâm ngũ quả truyền thống vô cùng đơn giản, phù hợp với tính cách dung dị, mộc mạc của người dân Nam Bộ.
Cách chưng mâm ngũ quả miền Nam cầu kỳ
Ngày nay, nhiều người thích sáng tạo, biến tấu để mâm trái cây ngày Tết miền Nam trở nên sinh động, ấn tượng hơn. Ngoài việc trưng bày số lượng trái cây nhiều hơn một cặp theo truyền thống, người ta còn thêm tranh thư pháp vào mâm ngũ quả để tạo nên bầu không khí Tết. Cách làm này giúp gia đình bạn có một mâm ngũ quả độc đáo, có thể dùng để bày trí ở góc hoạt cảnh Tết trong nhà sau khi cúng giao thừa.
Cách chưng mâm ngũ quả miền Nam trái cây khắc chữ
Người dân Nam Bộ rất chuộng khắc chữ, khắc tranh trực tiếp lên trái cây. Loại quả phù hợp nhất để khắc là trái dưa hấu vì trái cây lớn và bề mặt vỏ trơn bóng. Không những thế, phần ruột đỏ bên trong trái dưa hấu cũng giúp tạo nên một bức tranh tự nhiên, có màu sắc hài hòa, nổi bật. Những chữ được khắc lên trái thể hiện mong ước, khát vọng của người dân như bình an, tài lộc, an khang thịnh vượng,…
Cách chưng mâm ngũ quả miền Nam nghệ thuật
Ngoài những cách chưng mâm ngũ quả miền Nam truyền thống, những bạn có sở thích nghệ thuật có thể thỏa sức sáng tạo với cách bày biện mâm ngũ quả mới lạ. Cách chưng mâm ngũ quả này thích hợp để các bạn chụp ảnh đón Tết cùng với trang phục truyền thống Nam Bộ như áo bà ba, áo dài,…
Cách chưng mâm ngũ quả miền Nam đẹp độc đáo
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam trở nên sống động hơn nhờ những trang trí với cây lá, hoa tươi, hay hình ảnh 12 con giáp. Đối với người dân Nam Bộ, kiểu trang trí này rất được ưa chuộng vì mang lại cho mâm ngũ quả nhiều màu sắc tươi mới, giàu sức sống như tính cách của người dân nơi đây.
>> Xem thêm: Cách trang trí bàn thờ ngày Tết chuẩn đẹp cho 3 miền
Lưu ý khi chưng mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam
Để mâm ngũ quả ngày Tết của người miền nam phát huy được hết giá trị và ý nghĩa, bạn nên lưu ý một vài điểm quan trọng sau:
- Không sử dụng trái cây giả để lên bàn thờ: Theo phong thủy, sử dụng hoa quả giả bị coi là không tôn trọng thần linh, tổ tiên.
- Không rửa quả: Trái cây dùng để bày trên mâm ngũ quả miền nam ngày Tết không nên rửa qua nước vì sẽ dễ hư úng. Bạn chỉ cần dùng khăn ẩm sạch lớp vỏ và có thể phết một lớp dầu mỏng để tạo độ bóng cho quả.
- Không chọn quả chín: Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam sẽ được bày trên bàn thờ nhiều ngày nên cần chọn trái không quá chính, tránh tình trạng hư hỏng.
- Sắp xếp khoa học: Các bạn nên sắp trái to ở phía dưới và trái nhỏ ở bên trên. Những trái có màu xanh, vàng và lớp vỏ trơn láng đẹp mắt nên được sếp ở bên ngoài.
- Bày đúng số lượng trái cây: Bạn nên chưng lên mâm đúng 5 loại quả để bộc lộ giá trị và ý nghĩa của con số 5.
- Chỉ trưng bày các loại quả: Trên mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam, bạn chỉ nên trưng bày các loại trái cây, không nên bày thêm bánh trái.
- Chọn đúng kích thước quả: Các loại quả nên có kích thước đồng đều với nhau để có một mâm ngũ quả miền Nam đẹp.
Có thể thấy, mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam bao gồm các loại trái cây đặc trưng Nam Bộ, đơn giản, dễ kiếm nhưng lại mang một hàm ý sâu xa. Trong những ngày đầu năm, mâm ngũ quả chính là bằng chứng cho lòng thành dâng lên đấng bề trên và tổ tiên, với ước vọng một năm mới ấm no và thịnh vượng. Hy vọng với những thông tin đến từ Shopee Blog, bạn đã hiểu thêm về ý nghĩa cũng như cách bày trí, sắp xếp để có một mâm ngũ quả miền Nam đẹp cho dịp Tết 2024 này.
Đừng quên theo dõi Shopee Blog để cập nhật các thông tin xoay quanh bày trí nhà cửa đón Tết nguyên đán nhé! Đặc biệt, Shopee giao hàng xuyên Tết phục vụ nhu cầu mua sắm nhu yếu phẩm trên bách hóa online của bạn.
>> Xem thêm: Cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết 3 miền chuẩn đẹp
