17/5 là ngày gì mà nhiều nơi treo cờ cầu vồng và lan tỏa thông điệp bình đẳng? Đó là Ngày Quốc tế chống kỳ thị với người LGBTQIA+ (IDAHOBIT), dịp lên tiếng vì quyền được sống và yêu thương. Không chỉ là lời kêu gọi công bằng, ngày 17/5 còn là biểu tượng của hy vọng và sự tiến bộ xã hội. Hãy cùng tìm hiểu nguồn gốc, ý nghĩa và những điều đặc biệt xoay quanh ngày này nhé!
Ngày 17/5 là ngày gì?
Ngày 17 tháng 5 không chỉ là một ngày bình thường trên lịch. Với hàng triệu người trên thế giới, ngày 17/5 là ngày mang một ý nghĩa vô cùng sâu sắc, đó là Ngày Quốc tế chống kỳ thị, phân biệt đối xử với người đồng tính, song tính, chuyển giới và liên giới tính (IDAHOBIT). Đây là dịp để nâng cao nhận thức xã hội, kêu gọi sự tôn trọng và thúc đẩy quyền bình đẳng cho cộng đồng LGBTQIA+.
Lịch sử ra đời của ngày Quốc tế chống kỳ thị LGBTQIA+ (IDAHOBIT)
IDAHOBIT là viết tắt của International Day Against Homophobia, Biphobia, Intersexism and Transphobia – tức Ngày Quốc tế Chống Kỳ thị Người đồng tính, Song tính, Chuyển giới và Liên giới tính. Được khởi xướng năm 2004 bởi nhà hoạt động người Pháp Louis-Georges Tin, với mục tiêu kêu gọi thế giới chống lại mọi hình thức phân biệt đối xử với cộng đồng LGBTQIA+.
Đến nay, ngày 17/5 đã được công nhận tại hơn 130 quốc gia, kể cả ở nơi chưa hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới hay quyền chuyển giới. IDAHOBIT không phải lễ hội đơn thuần, mà là biểu tượng của đấu tranh, của tiếng nói cần lắng nghe và hành động vì công bằng xã hội.
Tại sao lại là ngày 17/5?
Ngày 17/5 được chọn không phải ngẫu nhiên. Nó đánh dấu ngày 17 tháng 5 năm 1990, khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chính thức loại đồng tính luyến ái ra khỏi danh sách các bệnh tâm thần. Đây là một bước ngoặt mang tính lịch sử, thể hiện sự thay đổi trong cách nhìn nhận của y học và xã hội về xu hướng tính dục.
Trước năm 1990, việc đồng tính bị xem như một căn bệnh đã gây ra không ít tổn thương cho người LGBTQIA+, từ việc bị ép điều trị đến bị phân biệt trong gia đình và nơi làm việc. Việc chọn ngày 17/5 làm IDAHOBIT như một lời nhắc nhở rằng: đồng tính không phải là bệnh, không cần chữa và càng không đáng bị kỳ thị.
Thông điệp và mục tiêu cao cả của IDAHOBIT
Ngày 17/5 không chỉ dừng lại ở việc kỷ niệm một sự kiện trong quá khứ. Nó mang trên mình những thông điệp mạnh mẽ và mục tiêu rõ ràng:
-
Gọi tên sự kỳ thị: Dù là kỳ thị trong lời nói, hành động, pháp luật hay văn hóa, IDAHOBIT là lúc để cùng nhau nhận diện và lên tiếng chống lại.
-
Nâng cao nhận thức xã hội: Giúp mọi người hiểu đúng hơn về cộng đồng LGBTQIA+, từ đó giảm đi định kiến và khoảng cách.
-
Thúc đẩy hành động: Không chỉ là hashtag hay màu sắc cầu vồng, IDAHOBIT kêu gọi mỗi người hành động cụ thể – từ giáo dục, truyền thông đến chính sách.
-
Khơi dậy sự đồng cảm: Để những người thuộc cộng đồng LGBTQIA+ biết rằng họ không đơn độc, và rằng họ có quyền sống thật với chính mình.
Ngày 17 tháng 5 là ngày gì của LGBTQIA+? Đó là ngày mà cả thế giới cùng cất tiếng nói vì sự bình đẳng, nhân quyền và tôn trọng – không phân biệt giới tính, xu hướng tính dục hay bản dạng giới. Một ngày mà chúng ta không chỉ nhớ, mà còn hành động.
Ngày 17/5 và cộng đồng LGBTQIA+ Việt Nam
Tại Việt Nam, ngày 17/5 đang dần trở nên quen thuộc hơn với nhiều người, đặc biệt trong giới trẻ. Đây không chỉ là dịp để cộng đồng LGBTQIA+ thể hiện tiếng nói mà còn là thời điểm để nhìn lại hành trình đấu tranh cho sự bình đẳng, yêu thương và được là chính mình. Dù đã có nhiều tiến bộ, nhưng thực tế vẫn còn không ít rào cản đang chờ được tháo gỡ.
Sự kiện và hoạt động diễn ra vào ngày 17/5 tại Việt Nam
17/5 là ngày gì của LGBT+ tại Việt Nam? Đây là ngày lên tiếng vì tự do sống thật, vì quyền con người và vì một xã hội không kỳ thị. Hằng năm, nhiều tổ chức và cá nhân tổ chức các hoạt động đầy ý nghĩa:
-
Chiến dịch truyền thông: Nhiều chiến dịch online được phát động như chia sẻ thông điệp tích cực, đổi avatar cầu vồng, hoặc lan tỏa các câu chuyện truyền cảm hứng từ người thật, việc thật.
-
Talkshow và hội thảo: Tổ chức tại các trường học, trung tâm văn hóa hoặc livestream, nơi các khách mời LGBTQIA+ và chuyên gia chia sẻ về quyền lợi, thách thức và cách xây dựng cộng đồng.
-
Triển lãm nghệ thuật: Những buổi triển lãm ảnh, phim tài liệu, hoặc trình diễn nghệ thuật thể hiện sự đa dạng và vẻ đẹp của cộng đồng LGBTQIA+.
-
Tuần lễ Cầu vồng (Pride Week): Tại một số thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Huế… ngày 17/5 là tâm điểm của các hoạt động kéo dài cả tuần.
Dù không rầm rộ như ở các quốc gia phương Tây, nhưng sự xuất hiện đều đặn của các hoạt động vào dịp này cho thấy Việt Nam đang dần có cái nhìn cởi mở và tích cực hơn với LGBTQIA+
Những thách thức của cộng đồng LGBTQIA+ tại Việt Nam
Mặc dù xã hội đang thay đổi theo hướng tích cực, nhưng cộng đồng LGBTQIA+ tại Việt Nam vẫn đang đối diện với không ít rào cản, từ định kiến xã hội đến thiếu hụt về pháp lý:
-
Định kiến và kỳ thị: Người LGBTQIA+ vẫn thường xuyên bị trêu chọc, phân biệt hoặc “vô hình hóa” trong môi trường học đường, gia đình, nơi làm việc.
-
Thiếu bảo vệ pháp lý: Hiện nay, Việt Nam chưa có luật cụ thể công nhận hôn nhân đồng giới hoặc bảo vệ người chuyển giới một cách toàn diện.
-
Chưa được tiếp cận đầy đủ dịch vụ y tế và giáo dục phù hợp: Đặc biệt với người chuyển giới, việc điều trị hormone, phẫu thuật hay thay đổi giấy tờ còn gặp rất nhiều khó khăn.
-
Sức khỏe tâm lý bị bỏ ngỏ: Nhiều người trẻ LGBTQIA+ đối mặt với trầm cảm, lo âu vì bị gia đình từ chối hoặc áp lực sống ẩn danh.
Những câu hỏi như “Ngày 7 tháng 5 là ngày gì?” có thể nhận được câu trả lời đơn giản. Nhưng khi hỏi “Ngày 17/5 là ngày gì của LGBTQIA+?” – câu trả lời lại là cả một câu chuyện dài về sự đấu tranh không ngừng nghỉ để được là chính mình.
Chúng ta có thể làm gì để ủng hộ và đồng hành?
Bạn không cần là người trong cộng đồng để góp phần vào phong trào tích cực này. Ai cũng có thể hành động: lắng nghe không phán xét, tìm hiểu thông tin chính xác, lên tiếng khi thấy bất công, ủng hộ các tổ chức vì quyền LGBTQIA+, và nếu là phụ huynh, hãy nuôi dạy con với tư duy cởi mở.
Mỗi hành động nhỏ đều giúp xây dựng một xã hội nơi ai cũng được sống thật và được tôn trọng.
Giải đáp các thắc mắc liên quan đến ngày 17/5
Bạn đã biết ngày 17/5 là ngày gì với cộng đồng LGBT+, nhưng bên cạnh đó, ngày này còn mang theo nhiều điều thú vị khác xoay quanh ý nghĩa, lịch sử và biểu tượng đặc trưng. Hãy cùng giải đáp những thắc mắc phổ biến nhất về ngày đặc biệt này.
IDAHOBIT được tổ chức lần đầu tiên vào năm nào?
Ngày Quốc tế Chống Kỳ thị LGBTQIA+ (IDAHOBIT) lần đầu tiên được tổ chức vào năm 2005, chỉ một năm sau khi được khởi xướng bởi nhà hoạt động Louis-Georges Tin. Lúc đầu, ngày này chỉ tập trung vào vấn đề kỳ thị người đồng tính (homophobia).
Qua thời gian, IDAHOBIT mở rộng để bao gồm cả biphobia (kỳ thị người song tính), transphobia (kỳ thị người chuyển giới) và intersexism (kỳ thị người liên giới tính) – nhằm phản ánh sự đa dạng trong cộng đồng LGBT+. Từ một chiến dịch nhỏ ở châu Âu, IDAHOBIT đã lan rộng ra khắp thế giới, trở thành ngày biểu tượng trong lịch hoạt động nhân quyền toàn cầu.
Biểu tượng màu sắc thường được sử dụng trong các sự kiện của cộng đồng LGBTQIA+
Cờ 6 màu (Rainbow Flag) là biểu tượng quen thuộc nhất của cộng đồng LGBT+, đại diện cho sự đa dạng và đoàn kết. Mỗi màu trên lá cờ mang một ý nghĩa riêng: đỏ tượng trưng cho sự sống, cam cho sự hàn gắn, vàng là ánh sáng, lục đại diện thiên nhiên, lam biểu trưng cho hòa bình và tím thể hiện tinh thần.
Ngoài ra, còn có các lá cờ đặc trưng khác cho từng nhóm trong cộng đồng:
-
-
Cờ song tính (Bisexual flag): Màu hồng – tím – xanh
-
Cờ chuyển giới (Transgender flag): Màu xanh nhạt – hồng – trắng
-
Cờ liên giới tính (Intersex flag): Nền vàng với vòng tròn tím
-
Trong các hoạt động ngày 17 tháng 5, bạn sẽ thấy những lá cờ này xuất hiện khắp nơi – từ avatar mạng xã hội, poster, áo thun cho đến các buổi diễu hành hay triển lãm nghệ thuật. Chúng không chỉ là màu sắc, mà là niềm tự hào và khẳng định: mỗi người đều xứng đáng được sống thật với chính mình.
Ngày quốc tế LGBT là ngày nào? Chính là ngày 17/5, nhưng qua bài viết này, bạn có thể thấy nó không chỉ là một ngày kỷ niệm – mà là lời nhắc để chúng ta hành động, hiểu và yêu thương nhau nhiều hơn.
>> Xem thêm: Giải mã ngôn ngữ Gen Z
