Gen Z là gì? Không chỉ là một nhóm thế hệ năng động mà còn là những người trẻ đang tạo ra sự thay đổi mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực. Sinh ra trong thời đại số, Gen Z mang tinh thần sáng tạo, tư duy cởi mở và luôn sẵn sàng thử nghiệm cái mới. Vậy điều gì khiến Gen Z trở nên khác biệt? Hãy cùng Shopee Blog khám phá tất tần tật về thế hệ này ngay sau đây nhé!
Thế hệ Z, gen Z là gì?
Gen Z, hay còn gọi là Generation Z (thế hệ Z) là cụm từ lóng chỉ nhóm người sinh ra trong khoảng thời gian từ cuối những năm 1990 đến những năm đầu thập niên 2010 (thông thường nằm trong khoảng 1997 đến 2012). Theo từ điển Dictionary.com, Z trong “Gen Z” được hiểu Zoomers, một từ tiếng Anh không chính thức để nói về thế hệ trẻ năng động này.
Gen Z là thế hệ đầu tiên lớn lên cùng với phổ biến rộng rãi của Internet mạng xã hội và những đổi mới không ngừng của thị trường công nghệ. Họ là những người có tư duy sáng tạo, cởi mở, thích ứng nhanh với thay đổi và luôn tìm kiếm sự khác biệt.
Nguồn gốc của Gen Z
Thuật ngữ “Gen Z” xuất hiện lần đầu tiên vào tháng 09 năm 2000 trên tờ Adage (thời đại quảng cáo). Các trung tâm nghiên cứu đã khảo sát trên Google Trend năm 2019 và thấy rằng ở Mỹ, thuật ngữ Gen Z đã trở nên phổ biến hơn. Đến mức hai từ điển Merriam Webster và Oxford đã lập nó thành từ ngữ chính thức để chỉ về thế hệ này.
Các thành viên gen Z ra đời trong bối cảnh thế giới bước vào giai đoạn chuyển đổi số mạnh mẽ. Chứng kiến sự bùng nổ của smartphone, mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo và thương mại điện tử. Ngoài ra, các cuộc khủng hoảng kinh tế, biến đổi khí hậu và đại dịch toàn cầu cũng ảnh hưởng lớn đến tư duy và quan điểm sống của thế hệ này, khiến họ trở thành một thế hệ thực tế, độc lập và có ý thức xã hội cao.
Hiện nay, cụm từ Gen Z được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực Marketing và được coi là một trong những nhóm đối tượng tiềm năng của nhiều nhãn hàng. Đồng thời, cũng trở nên viral (phổ biến) trên các nền tảng mạng xã hội.
Đặc điểm nổi trội của thế hệ Gen Z
Gen Z không chỉ là thế hệ trẻ nhất đang bước vào thị trường lao động và xã hội, mà họ còn mang trong mình những đặc điểm rất riêng biệt so với các thế hệ trước. Sinh ra và lớn lên trong kỷ nguyên số, Gen Z có những tư duy, lối sống và giá trị khác biệt, tạo nên sự ảnh hưởng mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực.
- Thành thạo công nghệ: Sử dụng mạng xã hội như một phần không thể thiếu trong cuộc sống, không chỉ để giải trí mà còn để học tập, làm việc và xây dựng thương hiệu cá nhân.
- Đề cao tính cá nhân và sáng tạo: Yêu thích sáng tạo nội dung trên các nền tảng như TikTok, YouTube, Instagram và biến sở thích thành cơ hội nghề nghiệp.
- Thực tế, độc lập và nhanh nhạy: Tìm kiếm sự tự chủ tài chính từ sớm, ưu tiên các công việc linh hoạt, có thể làm online, remote thay vì gò bó trong môi trường truyền thống.
- Tư duy về tài chính: Quan tâm đến đầu tư và quản lý tài chính cá nhân như đầu tư chứng khoán, crypto hay quỹ đầu tư để gia tăng tài sản.
- Dám sống phá cách, ưa mạo hiểm: Gen Z không ngại thử thách và luôn tìm kiếm những trải nghiệm mới lạ.
- Cập nhật xu hướng tốt: Đi đầu trong việc nắm bắt các xu hướng mới, từ thời trang, công nghệ đến lối sống.
- Quan tâm đến các vấn đề xã hội: Đây là thế hệ có ý thức mạnh mẽ về các vấn đề môi trường, bình đẳng giới, sức khỏe tinh thần và quyền con người.
Tuy nhiên, bởi vì ảnh hưởng của kỷ nguyên công nghệ 4.0 nên Gen Z rất dễ bị tác động bởi công nghệ, chẳng hạn như quá phụ thuộc vào điện thoại hay dễ bị ảnh hưởng bởi các nội dung độc hại trên mạng.
Ngoài ra, áp lực đồng trang lứa (peer pressure) hay FOMO (Hội chứng sợ bỏ lỡ – Fear of Missing Out) cũng khiến một số gen Z dễ trở nên căng thẳng, lo âu và khủng hoảng bản thân khi thấy xung quanh toàn những người giỏi giang, thành công hơn mình.
Phong cách sống của Gen Z – Sống hết mình, sáng tạo và phá cách
Gen Z là thế hệ trẻ trung, năng động và luôn tự tin thể hiện bản thân, sống theo cách riêng của mình. Các bạn trẻ hiện nay không ngại thể hiện cá tính, theo đuổi những điều mình thích và sáng tạo ra những xu hướng mới. Từ cách họ sử dụng mạng xã hội, mua sắm đến làm đẹp đều thể hiện rõ sự khác biệt so với các thế hệ trước.
Mạng xã hội Gen Z – Sáng tạo những xu hướng nổi bật hiện nay
Mạng xã hội không đơn thuần là nơi để cập nhật tin tức hàng ngày mà còn là “sân chơi sáng tạo” của thế hệ Z – những người tiên phong tạo ra xu hướng. Facebook, TikTok, Instagram hay Twitter là những nền tảng phổ biến giúp thế hệ Z thể hiện cá tính, chia sẻ quan điểm và xây dựng thương hiệu cá nhân.
Ngày nay, chỉ cần lướt qua các trang mạng xã hội, bạn có thể dễ dàng bắt gặp những xu hướng nổi bật cùng loạt từ lóng “hot trend” như vibe, bạch nguyệt quang, red flag, thế hệ cợt nhả, thắng đời… Hoặc nếu dạo một vòng Facebook, cũng không khó để nhận thấy hàng loạt hội nhóm (group) sôi nổi, nơi các bạn trẻ Gen Z chia sẻ góc nhìn về đủ mọi chủ đề từ flexing, phim ảnh, đời sống, ẩm thực cho đến các nhóm học tập, tìm việc. Đây chính là không gian tự do để họ thể hiện cá tính, quan điểm và bắt kịp những trào lưu mới nhất.
Yêu thích mua sắm online, chú trọng trải nghiệm
So với các thế hệ trước thì các kênh thương mại điện tử hay hình thức mua sắm trực tuyến đã trở nên phổ biến hơn đối với Gen Z. Điều này không chỉ giúp quá trình thanh toán dễ dàng hơn mà còn tiết kiệm được thời gian. Gen Z có thể sẵn sàng chi tiêu cho những sản phẩm chất lượng, nhưng cũng có sự yêu cầu cao về sản phẩm trước khi mua như so sánh giá cả, đọc đánh giá và săn ưu đãi.
Bên cạnh đó, Gen Z không chỉ mua sắm để sở hữu mà còn tìm kiếm trải nghiệm. Những thương hiệu có dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt, giao hàng nhanh chóng, đóng gói đẹp mắt hoặc sản phẩm mang lại giá trị cao sẽ dễ dàng thu hút sự chú ý của thế hệ này.
Yêu thích thời trang – Tự tin thể hiện bản thân, không theo khuôn mẫu
Đến với thế hệ Z thì thời trang không chỉ là chạy theo xu hướng mà là cách để khẳng định chất riêng. Đó cũng là lý do những thương hiệu có xu hướng cá nhân hóa sản phẩm, thân thiện với môi trường hoặc có chiến dịch truyền thông độc đáo lại dễ dàng thu hút Gen Z.
Từ phong cách vintage, streetwear hay Y2K đều được các bạn trẻ mix&macth và đem lại nhiều outfit độc đáo. Không chỉ các bạn nữ mà các bạn nam thế hệ Z cũng quan tâm đến ngoại hình và cách phối đồ để thăng hạng nhan sắc.
Làm đẹp theo cách riêng – Ưu tiên sức khỏe hơn
Gen Z là thế hệ có xu hướng làm việc ban đêm nhiều hơn, tiếp xúc nhiều với công nghệ, nên việc chú trọng về sức khỏe sẽ là ưu tiên hàng đầu. Gen Z không ngại đầu tư vào chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thể thao và chăm sóc sức khỏe tinh thần.
Ngoài ra, Gen Z còn ưu tiên sử dụng các sản phẩm organic, chiết xuất thực vật và thân thiện với môi trường. Từ mỹ phẩm skincare, dầu gội, sữa tắm đến thực phẩm chức năng, họ luôn tìm kiếm những sản phẩm an toàn, lành tính, hạn chế hóa chất độc hại và có cam kết bảo vệ thiên nhiên. Điều này thể hiện được xu hướng làm đẹp an toàn, lành tính và hướng tới chăm só sức khỏe toàn diện của gen Z.
Ảnh hưởng của người nổi tiếng – Đu trend cùng idol
Gen Z cũng được xem là thế hệ chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ người nổi tiếng, influencer và các nền tảng mạng xã hội. Nếu thế hệ trước có xu hướng chọn sản phẩm theo quảng cáo truyền thống, thì Gen Z lại quan tâm nhiều đến những gì các thần tượng (idol), KOL (Key Opinion Leader) hay influencer yêu thích và sử dụng.
Chẳng hạn, khi các thần tượng K-pop diện một chiếc túi xách độc đáo hay mang theo một món phụ kiện lạ mắt, ngay lập tức món đồ đó sẽ trở thành xu hướng. Điển hình như nhân vật Labubu – một món đồ chơi sưu tầm được cô nàng Lisa (BLACKPINK) yêu thích và thường xuyên đăng tải trên trang cá nhân. Ngay lập tức, Labubu trở thành cơn sốt và khiến nhiều bạn trẻ Gen Z săn lùng để sở hữu một nhân vật yêu thích giống thần tượng của mình.
Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của TikTok và affiliate marketing cũng thúc đẩy xu hướng mua sắm dựa trên review. Chỉ cần lướt TikTok, Gen Z có thể dễ dàng bắt gặp một influencer hoặc KOL giới thiệu về sản phẩm nào đó. Nếu thấy nội dung hấp dẫn, kèm theo hàng loạt đánh giá tích cực từ người dùng, Gen Z có thể cân nhắc “chốt đơn” ngay.
Thế hệ Z và sự ảnh hưởng của trào lưu thần tượng
Gen Z lớn lên trong thời đại bùng nổ Internet và mạng xã hội, nơi mà bạn có thể tiếp cận dễ dàng với các thông tin từ nhiều quốc gia khác nhau. Do đó, không khó để bắt gặp các bạn trẻ hiện nay đều có hâm mộ thần tượng hay nhân vật hoạt hình từ các nền văn hóa như Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc.
Hallyu – Làn sóng văn hóa Hàn Quốc và sự bùng nổ của fandom Gen Z
Một trong những văn hóa có sức ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến Gen Z chính là Hallyu – làn sóng văn hóa Hàn Quốc. Sự phổ biến của nền âm nhạc K-Pop trong giai đoạn những năm 2010-2015 đã tạo nên hệ sinh thái thần tượng với các nhóm nhạc đình đám như BigBang, Super Junior, 2NE1, SNSD, BTS, BlackPink, Aespa,… Các bạn trẻ không chỉ theo dõi thần tượng mà còn học theo phong cách thời trang, trang điểm, thậm chí cả cách nói chuyện như Oppa, Unnie, Bias, Stan,..
Bên cạnh đó, các bạn trẻ cũng sẵn sàng bỏ tiền sưu tầm album, photocard hay săn vé concert để được gặp gỡ thần tượng trực tiếp. Điều này cho thấy Gen Z không chỉ hâm mộ đơn thuần mà còn xây dựng cả một cộng đồng với văn hóa riêng biệt, bảo vệ và ủng hộ thần tượng hết mình.
>> Xem thêm: Bias là gì? Ý nghĩa của Bias trong Kpop và Anime
Sự lan rộng của anime và văn hóa Wibu của Nhật Bản
Không chỉ Hàn Quốc mà nền văn hóa Nhật Bản cũng có một sức hút đặc biệt đối với Gen Z, đặc biệt thông qua anime và manga. Những bộ anime kinh điển như Attack on Titan, Naruto hay One Piece đã nhanh chóng thu hút được niềm đam mê của rất nhiều bạn trẻ, kéo theo sự phát triển của trào lưu Wibu và Otaku. Nhiều bạn trẻ thích cosplay nhân vật yêu thích, tham gia các lễ hội truyện tranh và sưu tầm merchandise như figure, poster hay artbook.
Hoặc những thuật ngữ trong anime như “Tsundere” (ngoài lạnh trong nóng), “Yandere” (yêu đến mức ám ảnh) cũng được sử dụng rộng rãi hơn Ngoài ra, các bản nhạc phim của anime hay phong cách thời trang cũng lấy cảm hứng từ một số anime cũng đang ngày càng phổ biến trong cộng đồng Gen Z.
Thần tượng Trung Quốc và sự bộ phim ngôn tình lãng mạng
Văn hóa Trung Quốc cũng có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến Gen Z, đặc biệt qua các bộ phim cổ trang hay ngôn tình hiện đại như Khó Dỗ Dành, Đông Cung, Hương Mật Tựa Khói Sương. Các bạn trẻ không chỉ yêu thích nội dung phim mà còn say mê phong cách thời trang, trang điểm mang hơi hướng “tiên khí” của dàn diễn viên Hoa ngữ.
Những phong cách như “Hán phục”, “lưu ly trang” hay “tiểu hoa đán” trở thành xu hướng được nhiều bạn trẻ theo đuổi. Bên cạnh đó, ngôn ngữ mạng Trung Quốc cũng len lỏi vào cuộc sống của Gen Z với những thuật ngữ như “Bạch nguyệt quang” (chỉ người không thể có được), “Nốt chu sa” (tình yêu sâu đậm nhưng không trọn vẹn) hay “Liễu như yên” (điều gì đó đã phai nhạt theo thời gian).
>> Xem thêm: Nốt chu sa là gì? Giải mã theo từ điển GenZ
Với sự phát triển mạnh mẽ của nền tảng mạng xã hội như Douyin (phiên bản gốc của TikTok), các xu hướng làm đẹp, thời trang và phong cách sống của giới trẻ Trung Quốc cũng nhanh chóng trở nên phổ biến hơn.
Xu hướng nghề nghiệp gen Z – “Thế hệ cợt nhả” với góc nhìn lạc quan gia nhập thị trường lao động
Gen Z đang bước vào thị trường lao động với một tư duy hoàn toàn khác biệt so với các thế hệ trước. Gen Z sở hữu nhiều lợi thế vượt trội, giúp họ thích nghi tốt và tạo dấu ấn riêng trong môi trường công việc.
Hiện tại, một số bộ phận thế hệ Z ưu tiên công việc linh hoạt, không gò bó như freelancer, remote hoặc hybrid. Họ thích được chủ động về thời gian, không gian làm việc linh hoạt và đề cao sự cân bằng giữa công việc – cuộc sống.
Bên cạnh đó, với khả năng cập nhật xu hướng nhanh chóng, Gen Z đang thống lĩnh các lĩnh vực liên quan đến sáng tạo nội dung như TikTok Creator, YouTuber, Content Marketing, Digital Marketing,… vừa thể hiện được tư duy sáng tạo, cá tính và có thể làm việc linh hoạt.
Ngoài ra, cũng có một số gen Z khi tìm kiếm môi trường làm việc 9 to 5 thì có xu hướng ưu tiên môi trường có thể cởi mở và đề cao được sự sáng tạo, đóng góp của mỗi cá nhân. Khác với Gen X và Millennials – những thế hệ thường chịu áp lực “ổn định sự nghiệp”, Gen Z mong muốn làm việc trong môi trường đề cao sự tôn trọng, sáng tạo và linh hoạt. Họ không ngại đặt ra những yêu cầu về phúc lợi và đặc biệt là văn hóa của doanh nghiệp.
Gen X, Gen Y, Gen Alpha là gì? Xu hướng các “generation” phổ biến hiện nay
Bên cạnh thuật ngữ gen Z thì các thuật ngữ khác như gen X, gen Y và gen Alpha cũng dần trở nên phổ biến hơn. Đây cũng là cách gọi 3 nhóm thế hệ đáng chú ý bên cạnh gen Z, với cách sống, tư duy và xu hướng riêng biệt trong thời đại hiện nay.
- Gen X (1965 – 1980): Đây là thế hệ trưởng thành trong thời kỳ chuyển giao giữa công nghệ truyền thống và kỹ thuật số. Họ là những người có tư duy thực tế, độc lập, đề cao giá trị gia đình và có sự nghiệp ổn định. Gen X cũng là thế hệ đầu tiên tiếp xúc với máy tính cá nhân và internet ở giai đoạn đầu.
- Gen Y (Millennials, 1981 – 1996): Millennials là thế hệ cầu nối giữa truyền thống và kỷ nguyên công nghệ số. Họ có tư duy cởi mở, thích nghi nhanh với sự thay đổi, đồng thời đề cao giá trị cá nhân và trải nghiệm. Millennials là nhóm có ảnh hưởng mạnh mẽ đến xu hướng nghề nghiệp hiện đại, theo đuổi đam mê và cân bằng giữa công việc – cuộc sống.
- Gen Alpha (2013 – 2025): Đây là thế hệ sinh ra và lớn lên hoàn toàn trong thời đại công nghệ, được tiếp xúc với thiết bị thông minh ngay từ nhỏ. Gen Alpha có xu hướng học hỏi qua nền tảng số, thích tương tác với công nghệ và dễ dàng tiếp cận với xu hướng toàn cầu. Họ cũng được dự đoán sẽ là thế hệ có tư duy linh hoạt và sáng tạo hơn nhờ vào nền tảng giáo dục tiên tiến.
Q&A: Giải đáp từ lóng về Gen Z
Thế hệ cợt nhả là gì?
Thế hệ cợt nhả là một từ cụm từ để gọi Gen Z với tinh thần lạc quan và góc nhìn hài hước trước mọi tình huống, chủ yếu là trong công việc. Đây là cụm từ đang rất phổ biến trên mạng xã hội, đặc biệt là Tiktok.
Bắt nguồn từ các video vui nhộn về bối cảnh một bộ phận đi làm và có những tình huống thú vị như “Tiệm mỳ 3 đời sắp khai trương, tôi là thế hệ cợt nhả và cũng là đời đầu tiên” hay là “Khi thế hệ cợt nhả làm bác sĩ: Bệnh án này chưa wow lắm nhỉ?”. Cụm từ này ngày càng trở nên phổ biến hơn nhờ văn hóa sử dụng meme của thế hệ Z.
Zoomers, Doomer, Baby boomer là gì?
Trong cuộc trò chuyện về các thế hệ, bạn có thể bắt gặp những thuật ngữ như Zoomers, Doomer hay Baby Boomer. Vậy chúng nghĩa là gì?
- Zoomers: Cách gọi khác của Gen Z, xuất phát từ chữ “Z” trong Gen Z. Đây là thuật ngữ phổ biến trên mạng xã hội, thường được dùng để chỉ những người sinh từ 1997 – 2012.
- Doomer: Thuật ngữ mô tả những người trẻ bi quan, mất niềm tin vào tương lai, thường gắn liền với hình ảnh một thanh niên hay hút thuốc, có tâm trạng chán nản.
- Baby Boomer (Boomer): Thế hệ sinh từ năm 1946 – 1964, thời kỳ bùng nổ dân số sau Thế chiến thứ hai ở phương Tây.
Gen Millennials là gen nào?
Gen Millennials, hay còn gọi là Gen Y, là thế hệ sinh từ năm 1981 – 1996. Đây là thế hệ lớn lên cùng với sự phát triển của Internet và công nghệ, nhưng vẫn có tuổi thơ gắn liền với những giá trị truyền thống. Millennials là thế hệ đầu tiên sử dụng mạng xã hội rộng rãi và đã chứng kiến sự chuyển đổi từ điện thoại bàn, máy tính cồng kềnh sang smartphone và các nền tảng số như ngày nay.
Sinh năm 2000 là gen gì?
Những người sinh năm 2000 thuộc Gen Z. Đây là thế hệ được tiếp cận công nghệ từ sớm, lớn lên cùng với mạng xã hội, điện thoại thông minh và các nền tảng giải trí số. Những người sinh vào khoảng năm 2000 cũng có sự giao thoa giữa thế hệ Millennials và Gen Z, chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ của công nghệ và văn hóa truyền thống qua từng giai đoạn.
Từ 2012 trở đi là gen gì?
Những người sinh từ năm 2012 trở đi thuộc thế hệ Alpha (Gen Alpha). Đây là thế hệ đầu tiên được sinh ra hoàn toàn trong thời đại kỹ thuật số, nơi công nghệ trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày.
Gen Alpha lớn lên cùng với sự phát triển vượt trội về AI, các thiết bị công nghệ, mạng xã hội cũng như những tiến bộ vượt bậc về giáo dục và y tế.
Gen X, gen Y là từ năm nào?
Gen X và gen Y đều là những cụm từ chỉ các thế hệ trước của gen Z. Cụ thể:
- Gen X: Sinh từ năm 1965 – 1980. Đây là thế hệ chứng kiến sự phát triển của truyền hình, máy tính bàn và là cầu nối giữa thế hệ truyền thống với thời đại công nghệ số.
- Gen Y (Millennials): Sinh từ năm 1981 – 1996. Họ là thế hệ đầu tiên làm quen và sử dụng Internet. Đồng thời cũng là những người đặt nền móng cho văn hóa mạng xã hội như ngày nay.
Sau gen Alpha là gen gì?
Hiện tại, vẫn chưa có một cái tên chính thức cho thế hệ sau Gen Alpha. Một số thông tin dự đoán thế hệ tiếp theo sẽ được gọi là Gen Beta, tiếp tục phát triển trong một thế giới có công nghệ AI, thực tế ảo và những tiến bộ mới trong nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, cần thời gian để quan sát và đặt tên cho thế hệ này một cách chính xác hơn.
Như vậy Shopee Blog đã giải mã chi tiết về gen Z là gì cùng với những đặc điểm nổi bật của thế hệ năng động này. Với sự chủ động trong tư duy, phong cách sống linh hoạt và khả năng thích ứng cao, Gen Z đang từng bước tạo ra những xu hướng nổi bật và dẫn đầu toàn cầu.
Để cập nhật sớm nhất về các từ lóng và xu hướng nổi bật trong từ điển của gen Z hiện nay, hãy theo dõi các sự kiện giải trí thú vị trên Shopee Blog bạn nhé!
>> Xem thêm: Giải mã xu hướng ngôn ngữ gen Z: Từ điển tổng hợp tiếng lóng gen Z hay dùng
