Bạn có bao giờ thắc mắc ngày 15/7 là ngày gì mà mọi người lại chuẩn bị lễ cúng trang trọng đến vậy? Đây không chỉ là một ngày Rằm bình thường, mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc trong tâm linh và văn hóa truyền thống. Ngày này gắn liền với lễ Vu Lan báo hiếu và lễ Xá tội vong nhân, với nhiều nghi thức thể hiện lòng hiếu thảo, sự từ bi và mong ước bình an. Vậy 15/7 dương lịch thực sự là ngày gì, có nguồn gốc và phong tục như thế nào? Hãy cùng khám phá ngay trong bài viết dưới đây!
15/7 âm lịch là ngày gì?
Ngày 15/7 âm lịch, thường gọi là Rằm tháng 7, là một trong những ngày lễ quan trọng mang đậm tín ngưỡng tâm linh của người Việt và nhiều quốc gia Á Đông. Mặc dù nhiều người thắc mắc “15/7 dương lịch là ngày gì?”, thực chất ngày lễ này được tính theo lịch âm và gắn liền với những ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa truyền thống.
Tại Việt Nam, ngày này nổi bật với hai lễ lớn diễn ra cùng lúc. Đầu tiên là lễ Vu Lan báo hiếu, dịp để mọi người bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với cha mẹ, ông bà và tổ tiên. Bên cạnh đó còn có lễ Xá tội vong nhân, hay còn gọi là cúng cô hồn, là ngày cầu nguyện cho những linh hồn lang thang không nơi nương tựa, thể hiện sự từ bi, lòng nhân ái và mong muốn mang lại bình an cho mọi người.
Chính vì những ý nghĩa đặc biệt này, Rằm tháng 7 trở thành dịp để gia đình sum họp, tưởng nhớ tổ tiên và cầu mong an lành cho bản thân cùng những người xung quanh.
Nguồn gốc và ý nghĩa: 15/7 là ngày gì?
Nguồn gốc từ Phật giáo (Lễ Vu Lan báo hiếu)
Rằm tháng 7 âm lịch bắt nguồn từ truyền thuyết Phật giáo về ngài Mục Kiền Liên và câu chuyện cứu mẹ khỏi cảnh ngạ quỷ. Mục Kiền Liên, một trong những đệ tử xuất sắc của Đức Phật, sở hữu phép thần thông. Khi phát hiện mẹ mình bị đày vào địa ngục, chịu đói khát vì những nghiệp chướng gây ra trong kiếp sống trước, ông vô cùng đau lòng và tìm mọi cách cứu mẹ nhưng không thành.
Đức Phật đã dạy rằng vào ngày Rằm tháng 7 hàng năm, nên tổ chức lễ cúng dường chư Tăng, hồi hướng công đức để giúp mẹ ông thoát khỏi cảnh khổ đau. Từ đó, ngày 15/7 âm lịch trở thành dịp thiêng liêng để con cháu thể hiện lòng hiếu kính và tri ân với cha mẹ, tổ tiên, được biết đến với tên gọi lễ Vu Lan báo hiếu.
Nguồn gốc từ Đạo giáo (Lễ Xá tội vong nhân)
Bên cạnh ý nghĩa về lòng hiếu thảo trong Phật giáo, ngày Rằm tháng 7 còn mang dấu ấn sâu sắc trong tín ngưỡng dân gian Đạo giáo với lễ Xá tội vong nhân hay còn gọi là cúng cô hồn. Theo quan niệm truyền thống, vào ngày này, Diêm Vương mở cửa địa ngục để các vong hồn được trở về dương gian, nhận đồ cúng và có cơ hội siêu thoát.
Vào dịp này, người Việt thường chuẩn bị lễ cúng ngoài trời, bố thí thức ăn và vàng mã nhằm giúp những linh hồn cô đơn, không nơi nương tựa có thể nhận được sự giúp đỡ. Phong tục này thể hiện giá trị nhân văn sâu sắc, lòng từ bi và sự sẻ chia với những linh hồn đã khuất.
Ý nghĩa về lòng hiếu thảo và tri ân
Ngày Rằm tháng 7 gắn liền với chữ “Hiếu” thiêng liêng trong tâm thức người Việt. Đây không chỉ là dịp tưởng nhớ tổ tiên, ông bà, cha mẹ đã khuất mà còn là lúc mỗi người bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với đấng sinh thành còn sống.
Trong ngày lễ Vu Lan, nhiều người thường cài lên ngực áo một bông hoa hồng, màu đỏ dành cho những ai còn mẹ, như lời nhắc nhở trân quý và yêu thương khi còn có thể. Hoa trắng dành cho những người mẹ đã khuất, thể hiện nỗi niềm tưởng nhớ và lòng thành kính sâu sắc. Nghi thức nhỏ bé nhưng chứa đựng ý nghĩa lớn lao, đánh thức sự tri ân chân thành trong mỗi trái tim.
Ý nghĩa về sự từ bi, cứu độ các linh hồn
Ngoài giá trị báo hiếu, Rằm tháng 7 còn là dịp để thể hiện lòng từ bi, cứu độ các linh hồn đang vất vưởng không nơi nương tựa. Người sống thường làm việc thiện, bố thí để giúp đỡ những linh hồn cô đơn, bơ vơ, chia sẻ nỗi khổ đau của họ.
Việc cúng cô hồn như một biểu tượng của lòng nhân ái, giúp con người thanh lọc tâm hồn, hướng đến lối sống lương thiện, vị tha hơn. Đây cũng là dịp để mỗi người sống chậm lại, nhìn sâu vào nội tâm và gieo những hạt giống thiện lành, tạo nên một cuộc sống an yên, hạnh phúc.
Các hoạt động phổ biến trong ngày rằm 15/7
Ngày 15/7 âm lịch không chỉ mang ý nghĩa sâu sắc về mặt tâm linh mà còn rất phong phú với nhiều hoạt động văn hóa truyền thống đặc sắc. Dưới đây là những phong tục quen thuộc bạn có thể bắt gặp trong ngày lễ thiêng liêng này.
Nghi lễ cúng Rằm tháng 7 tại gia
Đây là hoạt động không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt vào ngày Rằm tháng 7. Mọi nhà thường chuẩn bị lễ vật như trái cây tươi, hoa, cơm chay hoặc mặn cùng các loại bánh kẹo để dâng lên tổ tiên và các linh hồn lang thang. Nghi lễ cúng thường bao gồm:
- Cúng bàn thờ gia tiên nhằm tưởng nhớ ông bà tổ tiên, thể hiện lòng hiếu kính và biết ơn sâu sắc.
- Cúng ngoài trời (cúng cô hồn) để thể hiện sự từ bi, giúp những vong linh vất vưởng có được phần no đủ và bình an.
Sau khi kết thúc nghi lễ, nhiều gia đình còn phát đồ cúng như bánh kẹo, trái cây cho trẻ em và những người nghèo, góp phần lan tỏa yêu thương và điều lành đến cộng đồng.
Hoạt động đi chùa, tụng kinh, làm lễ cầu an
Rằm tháng 7 cũng là dịp nhiều người tìm đến chùa, tham dự các buổi lễ Vu Lan trang nghiêm và thành kính. Tại đây, bạn sẽ bắt gặp những hoạt động phổ biến như:
- Tụng kinh Vu Lan, cầu nguyện cho gia đình, người thân được bình an và khỏe mạnh.
- Cài hoa hồng lên áo như một nghi thức nhỏ nhưng đầy ý nghĩa, nhắc nhở mọi người về lòng hiếu thảo và sự tri ân công ơn sinh thành.
- Tham gia các hoạt động từ thiện tại chùa như phát cơm chay, quyên góp giúp đỡ người nghèo khổ.
- Những hoạt động này không chỉ giúp thanh lọc tâm hồn mà còn mang lại cảm giác nhẹ nhàng, bình an và biết trân trọng cuộc sống.
Phong tục thả đèn hoa đăng và các hoạt động khác
Thả đèn hoa đăng cũng là một phong tục phổ biến trong ngày Rằm tháng 7, nhất là tại các vùng gần sông hồ. Người dân sẽ ghi lời cầu nguyện cho sức khỏe, bình an, hạnh phúc của gia đình lên những chiếc đèn, rồi thả nhẹ nhàng xuống mặt nước với hy vọng mọi điều tốt lành sẽ đến.
Bên cạnh đó, còn có nhiều hoạt động văn hóa khác như:
- Các buổi biểu diễn văn nghệ với chủ đề Vu Lan báo hiếu, truyền tải giá trị sâu sắc về lòng hiếu thảo.
- Hoạt động từ thiện, hỗ trợ những hoàn cảnh khó khăn trong xã hội.
- Ăn chay để giữ tâm thanh tịnh, hướng về sự bình an và lòng từ bi.
Tất cả những phong tục này đã tạo nên một ngày Rằm tháng 7 tràn đầy ý nghĩa văn hóa và nhân văn sâu sắc, góp phần gắn kết cộng đồng và làm ấm lòng mọi người. Bạn đã từng trải nghiệm hay tham gia hoạt động nào trong số này chưa?
15/7 âm lịch có phải là ngày nghỉ lễ theo quy định?
Nhiều người vẫn băn khoăn liệu ngày 15/7 âm lịch có được xem là ngày nghỉ lễ chính thức theo quy định của Nhà nước hay không. Thực tế, câu trả lời khá rõ ràng: ngày này không nằm trong danh sách những ngày nghỉ lễ được quy định chính thức.
Theo Bộ luật Lao động hiện hành tại Việt Nam, những ngày nghỉ lễ chính thức được Nhà nước công nhận bao gồm:
- Tết Dương lịch
- Tết Âm lịch (Tết Nguyên đán)
- Ngày Giỗ tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch)
- Ngày Chiến thắng (30/4)
- Ngày Quốc tế Lao động (1/5)
- Ngày Quốc khánh (2/9)
Dù Rằm tháng 7 có giá trị tâm linh và văn hóa vô cùng sâu sắc, là dịp để tưởng nhớ tổ tiên và thể hiện lòng từ bi, báo hiếu, song ngày này vẫn được xem là ngày làm việc bình thường tại các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp trên cả nước. Vì vậy, bạn vẫn cần sắp xếp công việc và lịch trình phù hợp, đồng thời dành thời gian riêng tư để tham gia các nghi lễ truyền thống nếu muốn.
Tuy nhiên, vào dịp này, rất nhiều người chọn cách sắp xếp thời gian hợp lý, xin nghỉ phép cá nhân hoặc tranh thủ những giờ ngoài công việc để thực hiện các nghi lễ, đi chùa hoặc sum họp gia đình. Đây cũng là cơ hội để bạn tận dụng thời gian nghỉ ngơi, tham gia các hoạt động tâm linh, văn hóa cùng người thân và bạn bè, góp phần làm cho ngày Rằm tháng 7 trở nên ý nghĩa và đáng nhớ hơn.
FAQ – Giải đáp thắc mắc về ngày 15/7 âm lịch
Ngày 15/7 âm lịch năm 2024 rơi vào thứ mấy, ngày nào dương lịch?
Năm 2024, ngày 15/7 âm lịch sẽ rơi vào Chủ nhật, tức ngày 18/8 dương lịch. Đây là dịp diễn ra lễ Vu Lan báo hiếu và lễ Xá tội vong nhân – hai nghi lễ quan trọng, chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa tâm linh của người Việt.
Cúng Rằm tháng 7 nên chuẩn bị những gì?
Mâm cúng Rằm tháng 7 thường bao gồm các phần cơ bản như mâm cúng gia tiên, mâm cúng cô hồn và mâm cúng Phật. Mâm gia tiên thường có các món ăn truyền thống như xôi, gà luộc, canh và các món mặn hoặc chay tùy theo phong tục gia đình. Mâm cúng cô hồn lại thường chuẩn bị các món chay như cháo trắng, bánh kẹo, trái cây cùng các vật phẩm như tiền vàng mã và quần áo giấy. Mâm cúng Phật gồm hoa tươi, trái cây, nước sạch và những món chay thanh tịnh. Thời gian cúng thường được thực hiện vào buổi sáng, trước 12 giờ trưa, nhằm thể hiện lòng thành kính và tránh giờ âm khí mạnh.
Có những điều kiêng kỵ nào trong ngày Rằm tháng 7 không?
Trong ngày Rằm tháng 7, người ta thường kiêng kỵ một số việc như cắt tóc vì cho rằng sẽ làm mất đi vận may và tài lộc. Việc gọi tên nhau vào ban đêm cũng nên tránh để không làm các vong linh nghe thấy và theo về nhà. Khi đốt vàng mã, cần thực hiện một cách cẩn trọng, chỉ nên đốt sau khi cúng xong và ở nơi an toàn để tránh nguy cơ cháy nổ.
Ngoài ra, hạn chế đi chơi đêm cũng là điều nên lưu ý nhằm tránh gặp những điều không may. Tháng 7 âm lịch, còn gọi là tháng cô hồn, có nhiều điều kiêng kỵ khác nhau, với mong muốn xua đuổi xui xẻo và mang lại sự bình an cho gia đình.
Tóm lại, 15/7 là ngày gì? Đó không chỉ là một ngày rằm âm lịch thông thường mà còn là dịp đặc biệt chứa đựng nhiều giá trị văn hóa và tâm linh sâu sắc trong đời sống người Việt. Qua lễ Vu Lan báo hiếu và lễ Xá tội vong nhân, ngày này nhắc nhở chúng ta về lòng hiếu thảo, sự biết ơn và lòng từ bi đối với cả người đã khuất lẫn những người đang sống. Hiểu rõ ý nghĩa và những phong tục truyền thống của ngày 15/7 sẽ giúp mỗi người thêm trân trọng, gìn giữ nét đẹp văn hóa quý báu của dân tộc.
